Lumbale discus hernia
Een discus hernia, ook wel hernia nuclei pulposi (HNP) genoemd, is een aandoening waarbij een van de tussenwervelschijven, die zich tussen de wervels van de wervelkolom bevinden, uitpuilt. De tussenwervelschijf werkt als een schokdemper en biedt flexibiliteit aan de rug. Deze schijven bestaan uit een zacht, gelachtig centrum (nucleus pulposus) omringd door een stevige buitenring (annulus fibrosus). Bij een hernia raakt de buitenring beschadigd, waardoor het zachte binnenmateriaal uitpuilt en druk of irriteert op nabijgelegen zenuwen.
​
Dit kan pijn, zwakte of gevoelloosheid veroorzaken in de gebieden die door deze zenuwen worden bediend.
​
Een hernia komt vaak voor in de onderste rug (lumbale regio), maar kan ook in de nek (cervicale regio) voorkomen. Hernia’s komen voornamelijk voor bij mensen tussen de 30 en 50 jaar oud en worden vaak in verband gebracht met een combinatie van genetische factoren, overbelasting of plotselinge, intense bewegingen. Het tillen van zware voorwerpen kunnen ook bijdragen aan het ontstaan van een hernia.
​
De andere risico factoren zijn:
-
Genetisch
-
Sociaaleconomische status
-
Werk: belasting, vermoeidheid, stress
-
Sedentair gedrag
-
Levensstijl
-
Obesitas
-
Roken
Discus protrusie
Een protrusie is een mildere vorm van een hernia waarbij de tussenwervelschijf uitpuilt, maar de buitenring (annulus fibrosus) nog intact is. Dit betekent dat de nucleus pulposus nog binnen de grenzen van de schijf blijft, maar door een zwakke plek in de buitenring duwt.
Protrusie komt vaak voor in dezelfde regio’s als hernia’s, namelijk in de lumbale (onderrug) en cervicale (nek) wervelkolom. Hoewel een protrusie minder ernstig is dan een volledige hernia, kan het nog steeds aanzienlijke pijn en ongemak veroorzaken, vooral als de schijf op nabijgelegen zenuwen drukt of irriteert.
​
Protrusie wordt zeker veroorzaakt door dezelfde risico factors als een lumbale hernia.
Ischias (sciatica)
Ischias is een aandoening waarbij pijn ontstaat door irritatie van de heupzenuw (nervus ischiadicus), de grootste zenuw van het lichaam. Deze zenuw begint in de onderrug en loopt via de bilspieren naar de achterkant van het been, tot in de voet. Als deze zenuw wordt geïrriteerd of bekneld, kan dit leiden tot pijn die vaak uitstraalt langs het hele verloop van de zenuw.
Ischias wordt vaak veroorzaakt door een hernia (90% of gevallen), maar kan ook het gevolg zijn van andere aandoeningen zoals een vernauwing van het wervelkanaal, spondylolisthesis, of een blessure. De pijn kan mild beginnen maar verergeren na verloop van tijd, vooral door activiteiten zoals zitten, buigen of tillen.
​
Ischias komt het meest voor bij mensen tussen de 30 en 50 jaar en kan worden beïnvloed door factoren zoals die van de discus hernia: Combinatie van genetische factoren, overbelasting of plotselinge, intense bewegingen. Het tillen van zware voorwerpen kunnen ook bijdragen aan het ontstaan van een hernia.
​
De andere risico factoren zijn:
-
Genetisch
-
Sociaaleconomische status
-
Werk: belasting, vermoeidheid, stress
-
Sedentair gedrag
-
Levensstijl
-
Obesitas
-
Roken
​
Lumbale Kanaalstenose
Kanaalstenose, ook wel spinale stenose genoemd, is een vernauwing van het wervelkanaal, de ruimte waar het ruggenmerg en de zenuwen doorheen lopen. Deze vernauwing kan ontstaan door degeneratieve veranderingen zoals artrose of botuitsteeksels, en leidt tot druk op de zenuwen.
Kanaalstenose komt voornamelijk voor in de nek (cervicale stenose) en onderrug (lumbale stenose) en treft vooral ouderen als gevolg van slijtage van de wervelkolom.
​
De aandoening kan langzaam verergeren naarmate de wervelkolom steeds meer verandert door veroudering en slijtage.
Lumbago
Lumbago, ook wel spit genoemd, is een veelvoorkomende oorzaak van lage rugpijn en ontstaat vaak plotseling. Het wordt veroorzaakt door overbelasting of plotselinge bewegingen van de onderrug, wat leidt tot spierspanning of letsel aan de ligamenten en spieren in de onderrug.
Lumbago kan eenmalig voorkomen, maar sommige mensen ervaren terugkerende aanvallen.
Spit treedt vaak op bij mensen die zware fysieke arbeid verrichten, langdurig zitten of een slechte houding hebben. Hoewel het zeer pijnlijk kan zijn, is het zelden een teken van een ernstig onderliggend probleem.
Arthrose (rug)
Kanaalstenose, ook wel spinale stenose genoemd, is een vernauwing van het wervelkanaal, de ruimte waar het ruggenmerg en de zenuwen doorheen lopen. Deze vernauwing kan ontstaan door degeneratieve veranderingen zoals artrose of botuitsteeksels, en leidt tot druk op de zenuwen.
Kanaalstenose komt voornamelijk voor in de nek (cervicale stenose) en onderrug (lumbale stenose) en treft vooral ouderen als gevolg van slijtage van de wervelkolom.
​
De aandoening kan langzaam verergeren naarmate de wervelkolom steeds meer verandert door veroudering en slijtage.
Sacroiliacaal gewricht (SI-gewricht)
Het sacroiliacale gewricht, gelegen tussen het heiligbeen en het bekken, speelt een cruciale rol in het overbrengen van krachten van de romp naar de benen. Wanneer dit gewricht ontstoken of disfunctioneel is, kan dit leiden tot SI-gewrichtspijn.
​
De pijn komt vooral voor bij zwangere vrouwen en na de bevalling, bij patiënten met de ziekte van Bechterew (Axial Spondyloarthritis), bij trauma, of in het geval van een hernia of lumbale discopathie.
Factoren zoals ongelijke beenlengte, eerdere verwondingen, zwangerschap, en artrose kunnen bijdragen aan SI-gewrichtsdysfunctie.
Facet pijn
Facetpijn is het gevolg van irritatie of slijtage van de facetgewrichten, kleine gewrichten aan de achterkant van elke wervel die bijdragen aan de mobiliteit van de wervelkolom.
Deze gewrichten kunnen door degeneratieve aandoeningen zoals artrose of overbelasting worden aangetast, wat leidt tot pijn en stijfheid. Facetpijn is een veelvoorkomende oorzaak van lage rugpijn, vooral bij oudere volwassenen of mensen met langdurige rugbelasting.
Spondylolisthesis
Spondylolisthesis treedt op wanneer een wervel verschuift ten opzichte van de wervel eronder.
Dit kan worden veroorzaakt door spondylolyse (stressfractuur optreedt in een van de wervelbogen van de wervelkolom), degeneratie van de tussenwervelschijven, of een aangeboren afwijking.
Deze verschuiving kan leiden tot zenuwcompressie en instabiliteit van de wervelkolom, wat pijn en mobiliteitsproblemen veroorzaakt.
Scoliose
Scoliose is een aandoening waarbij de wervelkolom zijwaarts kromt, vaak in de vorm van een “S” of “C”. Het komt vooral voor tijdens de groeispurt vlak voor de puberteit, hoewel het zich ook op latere leeftijd kan ontwikkelen als gevolg van degeneratie van de wervels.
De oorzaak van scoliose is vaak onbekend (idiopathisch), maar het kan ook worden veroorzaakt door aandoeningen zoals spierdystrofie, cerebrale parese of aangeboren afwijkingen van de wervels. Het wordt vaker gezien bij meisjes dan bij jongens.
Osteoporosis
Osteoporose is een aandoening waarbij de botten hun dichtheid verliezen, waardoor ze zwakker en breekbaarder worden. Deze aandoening treft vaak vrouwen na de menopauze, hoewel het ook bij mannen en jongere mensen kan voorkomen door een tekort aan calcium of vitamine D, hormonale onevenwichtigheden, of genetische factoren.
Osteoporose verhoogt het risico op fracturen, vooral in de heup, pols en wervelkolom
Aspecifieke rugklachten
Aspecifieke rugklachten verwijzen naar rugpijn waarbij geen duidelijke oorzaak kan worden geïdentificeerd, zoals een hernia, fractuur of infectie. Het is de meest voorkomende vorm van rugpijn, vaak veroorzaakt door spierspanning, aanhoudende houding, langdurig zitten in combinatie met andere factoren zoals stress/vermoedheid…
Deze vorm van pijn wordt vaak “aspecifiek” genoemd omdat er geen structurele afwijkingen in de rug worden gevonden die de pijn volledig kunnen verklaren.
Cauda Equina Syndroom
Het Cauda Equina Syndroom (CES) is een zeldzame, maar zeer ernstige neurologische aandoening waarbij de bundel zenuwen aan het einde van het ruggenmerg, de zogenaamde cauda equina (Latijn voor "paardenstaart"), wordt samengedrukt. Deze zenuwbundel stuurt signalen naar de onderste ledematen, blaas, darmen en geslachtsorganen. Compressie van deze zenuwen kan leiden tot permanente schade aan de zenuwen als er niet snel wordt ingegrepen.
​
Oorzaken
De meest voorkomende oorzaken zijn:
-
Grote centrale lumbale hernia: De meest voorkomende oorzaak, waarbij een uitpuilende tussenwervelschijf de zenuwen onderaan het ruggenmerg samendrukt.
-
Tumoren: Zowel goedaardige als kwaadaardige tumoren in de wervelkolom kunnen leiden tot compressie van de cauda equina.
-
Trauma: Rugletsel door bijvoorbeeld een auto-ongeluk of val kan een fractuur of verplaatsing van de wervels veroorzaken, waardoor druk ontstaat op de zenuwen.
-
Spinale stenose: Vernauwing van het wervelkanaal kan de ruimte voor de zenuwen verminderen.
-
Infecties of ontstekingen: Ontstekingsziekten of infecties, zoals een abces of spondylitis, kunnen leiden tot zwelling en druk op de zenuwen.
Schouder
Elleboog
Hand & Pols
Lagerug
Heup
Knie
Voet / ankle
Stress/burnout
